Το έργο Διευθέτησης & Οριοθέτησης
Τι σχεδιάζεται πραγματικά για το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας;
Έργο Διευθέτησης & Οριοθέτησης
Γενικά Στοιχεία
Τίτλος | Διευθέτηση-Οριοθέτηση Ρέματος Ραφήνας |
Είδος Έργου | Αντιπλημμυρικά έργα και έργα διευθέτησης της ροής των υδάτων |
Φορέας Έργου | Υπ. Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων Διεύθυνση Αντιπλημμυρικών & Εγγειοβελτιωτικών Έργων (ΔΑΕΕ) |
Αδειοδοτούσα Αρχή | Υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) |
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα | Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη |
Άξονας Προτεραιότητας | Εφαρμογή Στρατηγικών Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, της Πρόληψης και Διαχείρισης Κινδύνων |
Φυσικό Αντικείμενο |
|
Προϋπολογισμός | 101,5 εκατ. € |
Χρηματοδότηση | Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων - 36.6 εκατ. € ΕΣΠΑ / Ταμείο Συνοχής - 30,3 εκατ. € Εθνικοί Πόροι - 17,5 εκατ. € Αναπτυξιακή Τράπεζα Συμβουλίου της Ευρώπης - 17,1 εκατ. € |
Τα στοιχεία του έργου που παραθέτουμε εδώ προέρχονται από δημόσια έγγραφα, την Οριστική Μελέτη του έργου και τη Μελέτη Περιβαλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.). Τα πλήρη αρχεία των μελετών μπορούν να ληφθούν από τους συνδέσμους στο τέλος της σελίδας.
Ο παραπάνω πίνακας δίνει τα γενικά στοιχεία που αφορούν στο έργο ενώ στην παρακάτω οριζοντιογραφία φαίνεται η γενική διάταξη των έργων διευθέτησης. Πιο λεπτομερής απεικόνιση γίνεται στον ψηφιακό διαδραστικό χάρτη.
Έργο Διευθέτησης & Οριοθέτησης
Διατομές διευθέτησης
Θα χρησιμοποιηθούν τρία διαφορετικά είδη διατομής τα οποία περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω. Ο τύπος και οι διαστάσεις της διατομής σε κάθε σημείο του έργου φαίνεται αναλυτικά στον ψηφιακό χάρτη (όπως δείχνει πλαϊνή εικόνα).
Σημειώνεται ότι από τα 17 χλμ του έργου μόνο 500 μ της κοίτης του Μεγάλου Ρέματος θα παραμείνουν στη φυσική τους κατάσταση.
Εφαρμόζονται κυρίως κοντά στην πόλη της Ραφήνας και στην περιοχή της συμβολής με τον Βαλανάρη. Συγκεκριμένα, στη Ραφήνα, από την εκβολή έως το ύψος της Λ. Δημοκρατίας (ΕΚΟ) και σε μήκος 1,5 χλμ η κοίτη του Μεγάλου Ρέματος θα καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τσιμέντο.
Οι διατομές θα είναι ορθογωνικές με αντιστήριξη των πλαϊνών τοίχων είτε με πέλμα είτε με πασσάλους από σκυρόδεμα διαμέτρου 1 μ και ύψους 10 μ. Στον πυθμένα θα υπάρχει πλάκα από σκυρόδεμα πάχους 0,6 μ.
| Συνολικό μήκος | 2.367 μ. |
| Πλάτος | 16 έως 31 μ. |
| Βάθος | 3,0 έως 4,5 μ. |
Εφαρμόζονται στο μεγαλύτερο μέρος του έργου. Θα χρησιμοποιηθούν συρματοκιβώτια πάχους 0,5 μ. Οι διατομές θα είναι κυρίως τραπεζοειδείς όπου στα πρανή τα συρματοκιβώτια μπαίνουν βαθμιδωτά ή πλαγιαστά. Ο πυθμένας θα επενδύεται επίσης με συρματοκιβώτια ίδιου πάχους και στα περισσότερα σημεία θα υπάρχει στο κέντρο διάδρομος κυκλοφορίας μηχανημάτων από σκυρόδεμα πλάτους 3,0 μ.
| Συνολικό μήκος | 10.345 μ. |
| Πλάτος | 11 έως 22 μ. |
| Βάθος | 3,0 έως 4,5 μ. |
Εφαρμόζονται κυρίως στην πεδιάδα των Σπάτων, από το ύψος του ΚΕΛ Μεσογείων και ανάντη έως λίγο μετά τη γέφυρα Πετρέζας. Αποτελούνται από ένα κεντρικό τμήμα με συρματοκιβώτια και εγκατέρωθεν χωμάτινες “παγκίνες”, δλδ. αναχώματα με πεπλατυσμένη κορυφή πλάτους 3 – 4 μ. Τα χωμάτινα πρανή θα επενδυθούν με γεωπλέγματα ενώ σε απόσταση 25 – 50 μ θα τοποθετούνται και συρματοκιβώτια εγκάρσια στις παγκίνες για προστασία.
| Συνολικό μήκος | 3.780 μ. |
Πλάτος κεντρικού τμήματος | 20 έως 25 μ. |
| Βάθος | 3,0 έως 3,5 μ. |
Έργο Διευθέτησης & Οριοθέτησης
Υδρολογικά στοιχεία
Ο σχεδιασμός του έργου βασίστηκε στην υδρολογική μελέτη του 2016, θεωρώντας πλημμύρα με περίοδο επαναφοράς 50 ετών (Τ50) και βροχόπτωση διάρκειας 12 ωρών.
Η παροχή νερού που προβλέπεται στην εκβολή του Μεγάλου Ρέματος φαίνεται στο διπλανό Πίνακα 1. Ξεκινώντας από την προ του 2016 υφιστάμενη κατάσταση (παροχή 485 m³/s), τα επόμενα χρόνια προβλέπεται σημαντική αύξηση, κυρίως λόγω της δόμησης στην περιοχή, με την παροχή να φτάνει τα 520 m³/s.
Πίνακας 1: Παροχή 50-ετίας στην εκβολή
Υφιστάμενη κατάσταση (2016) | 485 (m³/s) |
Μελλοντική κατάσταση χωρίς έργα | 520 (m³/s) |
Μελλοντική κατάσταση με έργα | 540 (m³/s) |
Μελλοντική κατάσταση με έργα + φράγμα | 460 (m³/s) |
Η υλοποίηση των σχεδιαζόμενων έργων διευθέτησης με χρήση σκληρών, αδιαπέρατων υλικών στην κοίτη του ρέματος, θα επιφέρει επιπλέον αύξηση της παροχής στην εκβολή, η οποία από 520 m³/s θα φτάσει τελικά τα 540 m³/s. Δηλαδή, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, η διευθέτηση της κοίτης επιφέρει αύξηση του της ποσότητας νερού που θα φτάνει στην εκβολή και κατά συνέπεια επιδείνωση του πλημμυρικού κινδύνου. Κατά τους μελετητές, ο μόνος τρόπος για να μειωθεί αυτή η σημαντικά αυξημένη παροχή είναι η κατασκευή ενός φράγματος: “Ολοκλήρωση της αντιπλημμυρικής προστασίας θα επιτευχθεί με την κατασκευή του φράγματος ανάσχεσης στην πεδιάδα των Σπάτων …” (σελ. 2-9, ΚΕΦ. 2, Μ.Π.Ε.)
Πράγματι, λαμβάνοντας υπόψη το φράγμα, η παροχή στην εκβολή γίνεται 460 m³/s, δηλαδή επιτυγχάνεται μείωση σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση του 2016. Εδώ όμως έρχεται το μέγα παράδοξο του έργου:
Αυτό σημαίνει ότι σε μια ενδεχόμενη πλημμύρα 50-ετίας θα έχουμε στην εκβολή 80 m³/s (=540-460 m³/s) νερού πλέον της ονομαστικής παροχής του έργου με μεγάλη πιθανότητα να προκληθεί σημαντική υπερχείλιση . Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το φράγμα: α) αφήνεται να κατασκευαστεί στην “Β’ Φάση”, με χρονικό ορίζοντα 10-ετίας, β) δεν περιλαμβάνεται στην Μ.Π.Ε. και γ) παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο τελικά να μην κατασκευαστεί καθόλου.